Pančićev vrh dobio je naziv po velikom srpskom lekaru i botaničaru, i danas je među najpopularnijim srpskim skijalištima. Otkrijte najzanimljivije činjenice o najvišem vrhu Kopaonika, i istorijskoj pozadini srpske botanike.

O životu Josifa Pančića postoji dovoljno podataka, a ipak, kao da se o njegovim zaslugama nedovoljno govori. Čuveni srpski botaničar smatra se začetnikom planinarenja u Srbiji, a u svoje vreme dao je neprocenjive doprinose prirodnoj nauci i među sugrađanima bio poznat kao veliki čovek.

U njegovu čast, Pančićev vrh dobija ime, pored biljnih vrsta koje imaju ulogu živog spomenika.

Ovde su najvažnije informacije o njegovom životu, angažovanju, kao i o najvišoj tački Kopaonika, Pančićevog najvoljenijeg boravišta, a danas najuzbudljivijoj srpskoj planini koju posećuje mnoštvo gostiju iz zemlje i sveta. Ako i vi želite da budete među njima, pogledajte akutelne aranžmane.

Josif Pančić – srpski velikan botanike

Josif Pančić bio je jedan od najvećih svetskih botaničara, a po struci lekar.

Nakon školovanja u Riječkoj gimnaziji, završava filozofiju u Zagrebu, a zatim odlazi u Peštu da bi se školovao na Medicinskom fakultetu. Kako nije bio iz imućne porodice, studiranje je trajalo deset godina – izdržavao se dajući časove francuskog i italijanskog jezika.

Radio je kao lekar i učitelj, a za vreme svog boravka u Banatu i u Primorju proučavao je lokalnu floru i sakupljao biljke – prirodne nauke bila su njegova prva ljubav. Nakon susreta sa Vukom Karadžićem i po njegovom savetu, dolazi u Srbiju 1846. godine i tu i ostaje do kraja života.

Zaposlio se u jagodinskoj fabrici stakla kao lekar, sa zadatkom da suzbije trbušni tifus kod radnika. Tokom šest meseci boravka u Jagodini, meštani su ga zavoleli jer je bio savestan lekar, i nakon toga postaje okružni lekar. Za to vreme, planinario je po Rtnju i Ozrenu, istraživao Šumadiju i ispitivao lekovitost banja.

Josif Pančić bio je renesansna ličnost u pravom smislu te reči – osim medicine i botanike, bavio se filozofijom, politikom, humanitarnim radom i prosvetom. Njegov talenat, znanje i zalaganje prepoznati su za njegovog života: bio je redovni profesor u Liceju, prvoj višoj školi u Srbiji, rektor Velike škole, potpredsednik Skupštine Srbije, prvi predsednik Srpske kraljevske akademije… Njegova zvanja i titule mogu se nabrajati i nabrajati, kao i važna životna dela.

U njegovom životu ističu se ovi događaji:

• prva poseta Kopaoniku 1851. godine; Pančić se u Kopaonik zaljubio na prvi pogled, oduševljen prirodnim bogatstvom i pogledom na celu Srbiju;
• otkriva na Tari vrstu četinara koja po njemu dobija naziv Pančićeva omorika (Picea Omorika) 1875. godine.

Otkrio je 132 nove biljne vrste i 2 nove vrste skakavaca. Nije samo Pančićeva omorika dobila ime po njemu, već i Pančićev skakavac, Pančićev pelen, Pančićeva poljska mlečika i Pančićev javor.

Otkrivanje i značaj Pančićeve omorike

Pančićeva omorika je endemit zapadne Srbije i istočne Bosne, vrsta koja se smatra živim fosilom biljnog sveta.

Pančić je otkriva prvog avgusta 1875, a za nju je čuo godinama ranije: temeljno je tražio u više navrata, tokom ekskurzija i sakupljačkih pohoda po zapadnoj Srbiji, da bi je konačno pronašao u Zaovinama na planini Tari.

Pančićev vrh

Najviša tačka Kopaonika je Pančićev vrh – naziv dat u čast Josifa Pančića, mada je Pančićeva omorika endemit Podrinja, i originalno otkrivena na Tari.

Pančićev vrh visok je 2.017 metara i nalazi se na teritoriji opštine Brus, a deo je platoa Suvo Rudište.Povezan je sa vrhom na Suvom Rudištu uz pomoć žičare: predivna vožnja je na raspolaganu tokom cele godine.

Skijaše će u zimskoj sezoni zanimati staze do kojih dopire: Crvena, srednje teška, i Plava, laka. Staze se spuštaju sa obe strane, a od vrha Suvo Rudište možete stići na sve druge delove skijališta.

Pančićev mauzolej

Na Pančićevom vrhu nalazi se i Pančićev mauzolej: tu je Josif Pančić, po sopstvenoj želji, sahranjen sa svojom suprugom, u kovčegu od omorike koju je otkrio. Na mauzoleju je ispisan ovaj citat:

„Ostvarujemo zavet Pančićev. Prenosimo ga da ovde večno počiva. Objavljujemo njegovu poruku upućenu srpskoj omladini – da će tek dubokim upoznavanjem i proučavanjem prirode naše zemlje pokazati koliko voli i poštuje svoju otadžbinu“

Do tada, ovaj vrh je nosio naziv Milanov vrh, po kralju Milanu – ime menja 7. jula 1951. godine, kada SANU i srpski planinari prenose tu njegove i zemne ostatke njegove supruge.

Nažalost, Pančićev mauzolej je teško oštećen u NATO bombardovanju 1999. godine; mada je renoviran leta iste godine, već dugo je onemogućen dolazak do njega zbog strateškog značaja za Vojsku Srbije: ovde se nalazi radar Vojske Srbije i zgrada Agencije za kontrolu vazdušnog saobraćaja.

Poseta Pančićevom vrhu je obavezna ukoliko su zimski sportovi vaša strast; na najbolje uređenom zimovalištu u Srbiji na raspolaganju vam je mnoštvo aktivnosti, a i prilika da se lično upoznate sa svim lepotama koje su privukle našeg slavnog naučnika.