Za skijanje možemo reći da je najpopularniji zimski sport, a brojna skijališta na planinama širom sveta samo potvrđuju ovu činjenicu. Možda se razumete u pancerice i najbolje ski staze, ali da li ste znali da je istorija skijanja započela nagonom za preživljavanjem?
Skijanje kao jedina opcija za kretanje
Iako danas važi za svetski popularan sport skijanje je nastalo na severnoj Zemljinoj polulopti, praktično u praistorijsko doba. Razlog nastanka ovog sporta nije bila zabava, već klimatski uslovi.
Mesta pokrivena snegom i ledom primorala su ljude da budu kreativni i nađu način kretanja koje je u takvim uslovima bilo izuzetno otežano, kao i način lova. Ledeno doba primoralo ih je da naprave prve, primitivne skije, koje su izrađivali od kostiju životinja, a bile su duge i savijene.
Najstarije informacije koje posedujemo o skijanju bazirane su na arheološkim dokazima. Prvi ljudi za koje se veruje da su skijali bili su preci skandinavskog naroda Sami, o čemu svedoče slike na zidovima pećina u Skandinaviji i Rusiji.
Norvežanin Sondre Norhajm smatra se ocem modernog skijanja, jer je zaslužan za konstrukciju skijaškog veza i upravljanje skijama tehnikom koju danas nazivamo telemark. Zahvaljujući daljem razvitku i usavršavanju skijaških cipela i skijaškog veza došlo je do nastanka alpskih skijaških disciplina.
Istorija skijanja kao sporta
Kako se Sondre Norhajm smatra ocem ovog sporta, tako je i Norveška kolevka skijanja. Vojno takmičenje u Kristijaniji održano 1767. godine je kao osnovnu disciplinu imalo skijaško (nordijsko) trčanje, a sa godinama koje su usledile počeli su da se praktikuju i ski skokovi, spust, salom i druge alpske discipline.
Na takmičenje u Kristijaniji bio je pozvan i sam Norhajm, koji se niz padinu spustio bez štapova, sa čvrsto priljubljenim stopalima. Odvojio se od odskočišta i doskočio neznatno savijajući kolena, a potom je naravio okret na oduševljenje svih prisutnih i time završio svoj nastup. Njegovo umeće zadivilo je publiku, i bilo je jasno da počinje nova era skijanja.
Poručnik Olaf Rije je 1809. godine pred publikom izveo skok dužine 9,5 metara, a kasnije je izgrađena i prva skakaonica u Holmekolenu. Nekoliko decenija kasnije, tačnije 1861. godine je otvoren prvi skijaški klub, a potom je održano i prvo takmičenje.
Istorija skijanja u Srbiji
Prvo organizovano skijanje u Srbiji odigralo se 1922. godine, u organizaciji zimsko-planinske sekcije Srpsko planinarsko društvo, a u organizaciji SOKO 1923. godine. Na Avali je 1929. održano prvo takmičenje u skijaškom trčanju na 8 kilometara. Tereni na kojima su Beograđani imali priliku da skijaju nalazili su se na Avali, Košutnjaku i Banovom Brdu.Srpsko planinsko društvo je 1935. godine izgradilo dom na Kopaoniku, danas najpoznatijem ski centru Srbije. U sportskim klubovima u Beogradu osnovane su skijaške sekcije – Jugoslavija, Sever, Soko i BUSK, a njima je prethodio Zimsko sportski savez Beograda osnovan 1931. godine.
Do 1936. godine Beograđanima su bile dostupne dve skakaonice, jedna na Avali (20m) i jedna na Košutnjauku (40m). Došlo je i do osnivanja Odbora za skijanje u Beogradu, a 1946. organizovano je prvenstvo Srbije na Avali.
Istorija skijanja na Kopaoniku
Kao što smo pomenuli, 1935. godine je počelo interesovanje za skijanje na Kopaoniku, čemu je dodatno doprinela izgradnja železničke pruge dolinom Ibra. Grupa od preko 100 planinara koja je došla na Kopaonik te godine je osim osnivanja planinarskog doba inicirala i časove skijanja.
Dom čiji je inicijator bio Vojim Smodlaka uništen je tokom II Svetskog rata, a nazadovanju skijanja u ovoj oblasti doprineo je i lošiji prevoz do Kopaonika, kao i nemogućnost ljudi da sebi priušte neophodnu skijašku opremu.
Ipak, ideja da Kopaonik postane planinarsko – skijaški centar Srbije se održala, a godinama kasnije i sprovela u delo. Nakon nekoliko obnavljanja i uništavanja, Centar je otvorio vrata ljubiteljima planine i snega 1986. godine.
Kopaonik ski centar se danas može pohvaliti sa oko 62 kilometara ski staza uređenih za alpsko i nordijsko skijanje, i prilagođeno svim kategorijama skijaša. Sistemi za veštačko osnežavanje su izuzetno razvijeni i pokrivaju čak 97% skijališta, i upravo zahvaljujući njima skijaška sezona na Kopaoniku traje duže.
Nema sumnje da je skijanje kao sport izuzetno evoluiralo od svojih početaka u Norveškoj do danas. Imamo tu sreću da nam je sada ovaj sport svima dostupan, zato ne propustite priliku da se ove zime uverite u sve čari koje skijanje nosi.
